تعداد ساختمان هایی که نمای نورپردازی شده دارند روز به روز در حال افزایش است، نه تنها در ایران بلکه در تمام کشورهای جهان این مد نورپردازی نمای ساختمان طرفدار بسیار زیادی پیدا کرده است.
این موضوع هم بین مردم مقبولیت یافته و دوست دارند نمای شهرشان با ساختمان های بلند و نورپردازی شده زیبا و روشن تر از همیشه بنظر برسد.
اما به دلیل تغییراتی که در دنیای معماری، اجتماعی و تکنولوژی در حال رخ دادن است، استفاده از نماهای نورپردازی شده با طراحها وایده های جدیدی روبرو شده است. طراحی نورپردازی نمای ساختمان اثرات بدون سایه و یکپارچه ای را ایجاد می‌کنند که برای ساختمان‌هایی با اشکال بسیار قوی و جزییات بسیار زیاد به خوبی عمل می‌کنند.
نورافشانی از طریق سوار کردن ابزار نورپردازی در فواصلی دورتر از سطوح ساختمان در روشن کردن نما به نحوی که طراحی نورپردازی نما به خوبی دیده شوند بسیار موثر است. در ساختمان‌های مرتفع، ابزارهای روشنایی چندتایی مورد نیاز است تا کل ارتفاع دیوار را پوشش دهند.
به طور کلی مهم ترین عوامل در طراحی نورپردازی نمای ساختمان که باید در نظر گرفت عواملی مانند ،رنگ وشدت نور ، مصرف انرژی و انتخاب نحوه نورپردازی نمای ساختمان با توجه به معماری نما و سایر اصول وضوابط نورپردازی ساختمان میباشد که در ادامه با آن بیشتر آشنا میشویم.
شیوه مناسب نورپردازی ساختمان
امروزه نور پردازی ساختمان در ایران و سایر کشور های جهان طرفداران زیادی پیدا کرده است و تعداد ساختمان هایی که نمای نورپردازی شده دارند روز به روز در حال افزایش است .
لازم به ذکر است به دلیل تغییراتی که در دنیای معماری ، اجتماعی و تکنولوژی در حال رخ دادن است ، استفاده از نماهای نورپردازی شده افراد را با چالش های جدی روبرو کرده است . ساختمان ها نقش پر اهمیتی در ایجاد و شکل گیری حال و هوای شهر دارند .
برخی ساختمان ها به مرور زمان به نمادی از شهر تبدیل می شوند . با نور پردازی می توان ویژگی های فرمی ، جنس ، بافت و رنگ ساختمان ها را بارز کرد .
هنگامی نورپردازی موفق است که نه تنها ظاهر زیبای ساختمان را به نمایش بگذارد بلکه ساختمان را با توجه به نقش آن در منظر و فضای شهر احیا کند .
نورپردازی مدرن و هوشمند ساختمان
ورود تکنولوژی به صنعت نورپردازی نمای ساختمان ها تحول بزرگی در زمینه نورپردازی به وجود آورده است.استفاده از نورپردازی مدرن وهوشمند به خلاقانه تر شدن و همچنین به ارتقا کیفیت نمای ساختمان ها در شب کمک به سزایی می کند.
در تکنولوژی نورپردازی مدرن مصرف برق بسیار پایین تر و طول عمر بالاتری نسبت به نورپردازی سنتی و قدیمی دارد. با استفاده از نورپردازی مدرن و هوشمند و با بهره گیری بهینه از جدیدترین فناوری نورپردازی برای یک ساختمان می توان آن را به یک جاذبه توریستی در شب تبدیل کرد.
قابلیت های نورپردازی هوشمند ساختمان
ازقابلیت های نورپردازی هوشمند و مدرن می توان به قابلیت برنامه ریزی آن اشاره کرد. که در هر لحظه نمای جدیدی را به بیننده نمایش می دهد.با نورپردازی مدرن و استفاده از نورهای رنگی در نمای ساختمان که معرف شکوه و زیبایی ساختمان در شب می شود توجه ناظران زیادی را به خود جلب میکند.
استفاده درست از عناصر نورپردازی مدرن وهوشمند میتواند به عنوان عناصر معماری در روشنایی روز نیز کارایی داشته باشند. با بهره گیری از سیستم نورپردازی مدرن و هوشمند میتوان ساختمان ها را وسیع تر از وضعیت کنونی خود به نمایش گذاشت.
نکاتی در مورد نورپردازی مدرن ساختمان
سومین وظیفه ی مهم نورپردازی ساختمان این است که بینندگان را به هیجان در آوریم و حس آن ها را برانگیزیم . هیجان انگیزی قسمتی از طراحی است و نورپردازی ساختان در آن نقش اساسی می تواند داشته باشد.
برخی از روش های برانگیختن بینندگان به شرح زیر می باشد:
- نورپردازی نمای ساختمان باید هدفمند باشد و با متریال مورد استفاده در نمای ساختمان و همچنین نوع کاربری آن سازگاری و همخوانی داشته باشد.
- نورپردازی نمای ساختمان در شب زبان ناطق ساختمان های مختلف می شود و حتی بهتر از نور روز می تواند کاربری ساختمان را تعیین نماید.
- نورپردازی نمای ساختمان گاهی باید حس دعوت کنندگی به ساختمان را تشدید کند ولی در بعضی موارد نورپردازی نمای ساختمان باید ایجاد آرامش برای بیننده و مخاطب نماید.
- نورپردازی مدرن نمای ساختمان علاوه بر سلیقه هنری مبتنی بر دانش مهندسی می باشد.به عبارت دیگر نورپردازی مدرن و هوشمند در ساختمان ها تلفیقی از هنر و دانش مهندسی می باشد.
ساختمان نورپردازی هوشمند
نورپردازی نادرست نما ساختمان
چند سالی است که با ورود تکنولوژی های جدید به صنعت نورپردازی، موضوع نورپردازی نمای ساختمان های مسکونی و مسکونی اداری در کنار نورپردازی نمای سایر بناها و فضاهای شهری رایج شده است.
فقدان هر گونه طرح و ضابطه ای در راستای هماهنگ کردن نورپردازی نمای این ساختمان ها با نورپردازی کل شهر، موجب شده است که امروزه هر بنا صرفاً بر اساس نظر مالک یا در بهترین حالت آن بدون توجه به سایر مسائل، صرفاً با هدف تجاری، نورپردازی شده و تمامی عوامل سعی در هر چه شاخص تر کردن آن به کمک نورپردازی دارند.
تاثیرات مخرب این شیوه عمل تا جایی پیش رفته که به دلیل نورپردازی نادرست و کاربرد بدون فکر نورهای رنگی در یک نمای مسکونی، امکان تشخیص آن از یک ساختمان تجاری یا تفریحی از بین رفته است.
در برخی موارد که تعداد آنها هم کم نیست، در نورپردازی نمای مسکونی می توانیم به جرات بگوییم یادآور فضایی تفریحی مانند شهربازی است، در نتیجه، ماحصل این شیوه رایج نورپردازی نمای بناهای مسکونی بر منظر شهری، چیزی جز اغتشاش بصری و تضییع شخصیت مکان در ذهن افراد نیست.
نورپردازی نما به عنوان عنصری در خدمت معماری بنا بحث نور در معماری تا سال های زیادی محدود به نور روز بود. این موضوع موجب برانگیختن اعتراضاتی شد با این ادله که تمامی خلاقیت و هنر معمار با تاریکی هوا محو می شود و نپرداختن به نور مصنوعی در معماری را یکی از نقاط ضعف آن برشمردند.
کاربرد نور در نما در این رویکرد که تا به امروز نیز ادامه یافته، رفته رفته صورتی نمادین به خود گرفت و به محملی برای هنر نمایی اغراق آمیز طراحان تبدیل شد. هر معمار سعی داشت شخصیت خود را در طراحی نما و نورپردازی آن بگنجاند.
نورپردازی نما ابزاری در خدمت بازاریابی با رواج ایده های بازاریابی و اهمیت یافتن تبلیغات در آن، رفته رفته نور نیز کارکردی تبلیغاتی یافت.
توسعه شهری و ساخت و ساز های بی رویه در کلانشهر تهران، مالکان و سرمایه گذاران نسبتاً توانمند به لحاظ مالی در حوزه مسکن را بر آن داشت تا در راستای ترغیب متقاضیان به خرید در کنار سایر ابزارهای تبلیغات به نورپردازی بناهای مسکونی و مسکونی اداری روی آوردند.
انواع نورپردازی هوشمند ساختمان
نورپردازی در فروشگاه به ۴ روش صورت می پذیرد:
1- سیستم Louvre LED
این روش شفافیت به میزان ۹۰% است که در بالاترین سطح قرار داد. LEDها در یک نوار افقی قرار گرفته و به یک فریم سازه ای با فاصله ۲۰ سانتی متر روی نما متصل می شوند.
2-سیستم Stealth
این سیستم در داخل و خارج از ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد اما تفاوت عمده آن با سایر سیستم ها مناسب بودن آن برای نصب به صورت می باشد. زیرا دارای وزنی بسیار کم و معادل یک کیلوگرم در هر مدول به وسعت ۰٫۶ متر مربع و شفافیتی بیش از ۵۵% است.
کیفیت، وضوح تصویر، انعطاف پذیری و روشنایی از دیگر مزایای این سیستم است. وضوح تصویر ۲۵ میلیمتر است و فاصله LED ها از هم ۲٫۵ سانتی متر است که با توجه به ابعاد نما روی وضوح تصویر تاثیر می گذارد.
3- سیستم Interactive LED
در این روش تایل های LED نسبت به مکان و حرکات اشیا و افرادی که بر سطوح لامپ ها فشار وارد می کنند واکنش نشان داده و تغییر رنگ می دهند. به عبارت دیگر تعاملی دو سویه میان کاربر و تکنولوژی برقرار می شود.
این سیستم بیشتر جهت استفاده در داخل بنا قابل استفاده می باشد. در پروژه Green pix، لامپ های LED طوری ساخته شده اند که نور را در روز جذب کرده و در شب استفاده می کنند. این لامپ ها بر اساس فشار باد و میزان نور محیط هوشمندانه عمل می کنند. و در راستای پایداری گام بر می دارند.
4-سیستم Smart Slab
نام یک شرکت و محصول آن است که در دو سالانه معماری ۲۰۰۶ در ونیز معرفی شد. Smart slab با بهره گیری از دو المان بیونیک شکل لانه زنبور و ترکیب چشم به ارایه این تکنولوژی پرداخته است.
5-سیستم NOVA
در این روش پیکسل ها بصورت حجمی در سطح نما قرار داده می شوند. هرکدام از پیکسل ها قابلیت کنترل به صورت جداگانه را دارا می باشند. این سطوح قابلیت نمایش فیلم و تصویر را دارا می باشند.
6-نمای مکانیکی
در این نوع نورپردازی حرفه ای ساختمان، به طور کلی صفحات نمایش و لامپ ها نوعی ادراک سه بعدی را از یک شی بی حرکت ارائه می نمایند. اما نخستین نمای رسانه ای تعاملی از یک صفحه نمایش مکانیکی ساخته شده است که محصول یک گروه از معماران، مهندسان، ریاضیدانان و برنامه نویسان بود.
توجه به رنگ وشدت نورها
پاولین نکته در نورپردازی توجه به رنگ وشدت نورها می باشد و مسئله دیگر در این موضوع توجه به این نکته است که نور ها نباید به داخل ساختمان بیایند زیرا ممکن است باعث رنجش ساکنین آپارتمان می شوند . ما اصولا منابع نور را به دو نوع طبیعی و یعنی نور خورشید و مصنوعی مانند آتش و نور لامپ تقسیم می کنیم .
اما نورهایی که از طریق این دو منبع می تابند تنها نورهایی نیسند که بوسیله انها ما قادر به دیدن اشیا هستیم . چرا که به موازات نورهای مستقیم ، ما بوسیله نورهای غیر مستقیم که از اجسام روشن شده می تابند می توانیم ببینیم .
پس برای روشنایی که ما احساس می کنیم ، شدت نور یا به عبارتی دیگر مقدار نوری که بر جسم می تابد دارای اهمیت است .هنگام نور پردازی باید به این نکته توجه داشت که آنچه برای قوه بینایی انسان انسان قابل درک است درخشندگی است و نه روشنایی .
هماهنگی رنگ نور ها با نما ساختمان
نکته دیگر در نورپردازی ساختمان توجه به این نکته است که منبع نور نباید جز در موارد خاص دیده شود. نورپردازی باید هدفمند باشد و باعث زیبایی هر چه بیشتر بنا شود هماهنگی رنگ نور ها با رنگ متریال های انتخاب شده ، یکی از مهم ترین مواردی است که باید در هنگام برنامه ریزی برای نور پردازی به آن توجه کرد .
همچنین به این نکته نیز باید توجه کرد که کدام جنبه معماری بایستی مورد تاکید قرار گیرد یکی دیگر از ضوابط در مورد طراحی نورپردازی نمای ساختمان در مورد هماهنگی با محیط اطراف و آرایش دیواره های صاف و یکدست در تناسب با ابنیه مجاور می باشد.
در نورپردازی نمای ساختمان اصلا لازم نیست تمام نمای ساختمان را روشن کرد. چیزی که در اولین نگاه در ساختمان مشاهده می شود هماهنگی بین رنگ نور ها و متریال استفاده شده در نمای خارجی ساختمان است.
کاهش مصرف انرژی
یکی از بهترین راهکارها برای کاهش مصرف برق در نورپردازی نمای ساختمان، نورپردازی قسمتی از نما بجای پر کردن کل نما با چراغ است.
با این کار شاید نمای ساختمانتان در میان ساختمان های اطراف بدرخشد اما باید هزینه بسیار زیادی هم برای آن پرداخت کنید اگر تنها قسمت های مشخصی نورپردازی شود بازهم می تواند روی نظر مردم تاثیر مثبت بگذارد بدون اینکه نیاز به پرداخت هزینه اضافه مصرف برق و همچنین هزینه نگهداری و تعمیر لامپ ها وجود داشته باشد.
استفاده از چندین ابزار نوری، جلوه های نوری مطلوب‌تری را ایجاد می‌کنند تا استفاده از نورهایی که تمامی طراحی نما ساختمان را در بر می‌گیرند و سفید نشان می‌دهند. رویکرد جایگزاری ابزارهای نوری چندتایی در مجاورت ساختمان محدوده‌ایی که نورانی‌تر میشود را محدودتر و به نحوی است که ابزار نوری با زوایای تندتر از خیرگی جلوگیری می‌کنند.
مزیت دیگر ابزارهای نوری چندتایی کنترل نور در سطوح مختلف دیوار با کاربرد لامپ‌هایی با لامپ‌های وات پایین‌تر است.
میزان مصرف انرژی در نورپردازی ساختمان
رویکرد به نورپردازی ساختمان باید علاوه بر سلیقه هنری مبتنی بر دانش مهندسی برق نیز باشد. نوپردازی ساختمان که از برق و خصوصیات نور آگاهی ندارد نمی‌تواند با ابزار نور به طراحی مشغول شود.
به عبار دیگر نورپردازی نما تلفیقی از هنر معماری و دانش مهندسی است. مهم‌ترین نکته‌ای که میتوان به فعالین نما توصیه نمود، طراحی و تصویب نورپردازی نما پیش از اجرای نما است. نیازمندی‌های برق کشی، نیازمندی‌های فاصله گذاری‌ها و جایابی‌های چراغ‌ها در نما، در نحوه اجرای نمت تأثیراتی شگرف دارد.
هنر طراحی نور نما، نمایش نور و مخفی نمودن منابع نوری است. این امر بدون لحاظ طراحی نور در حین اجرای نما میسر نخواهد شد. در نورپردازی نما نیز استفاده از رنگ‌ها، سایه‌ها و روشنایی‌ها باید از یک مفهوم و هدفی تبعیت نماید.
المان‌هایی که در نما قرار می‌گیرند هر یک حرفی و سخنی در مورد این ساختمان و بنا می‌زنند. رنگ‌های گرم محیط را صمیمانه‌تر و رنگ‌های سرد فضا را جدی و منظم نشان می‌دهند.
نورپردازی انواع نمای ساختمان
نورپردازی نما روز به روز محبوب‌تر میشود و تولیدکنندگان در ارائه روش‌های جدیدتر از یکدیگر پیشی می‌گیرند. درگذشته تنها کاربرد آن در روشن کردن مجسمه‌ها و بناهای تاریخی بود ولیکن امروزه یک جزء جدایی‌ناپذیر هر سازه، نورپردازی آن است.
نورپردازی کامل نما
بهترین روش برای سازه‌های تاریخی فرهنگی. بدون دستکاری در ذات بنا هرآنچه که هست را به نمایش می‌گذارد. در عمل با استفاده از پروژکتورهای قرار گرفته بر روی پایه در اطراف بنا اجرا میشود. این شیوه اجرا به دلیل عبور نور از شیشه‌های بنا مناسب هتل‌ها، مکان‌های اداری و مسکونی نمی‌باشد.
نورپردازی منطقه‌ای یا تاکیدی
اگر می‌خواهید بنا نقشی ماندگار در ذهن بیننده به جای بگذارد این نوع نورپردازی مهم‌ترین نوری هست که باید از آن بهره ببرید. پنجره‌ها، ستون‌ها و بالکن‌ها مناطقی هستند که با تاکید بر روی آنها هارمونی کلی بنا به نمایش در می‌آید.
نور تاکیدی یا منطقه‌ای همانطور که از نامش پیداست بایستی یکی از جنبه‌های بنا را بیشتر از باقی به یاد مخاطب بیاورد. به عنوان مثال، با تاکید بر روی ستون‌های ساختمان، بلندی و استحکام بنا را به مخاطب القا می‌نمایید.
توان لامپ‌های به‌کار رفته کم الی متوسط است و محل نصب عموما بر روی خود نما میباشد. می‌توانید از وال واشرهای LED برای این منظور بهره ببرید.
نورپردازی با نئون انعطاف‌پذیر
این نوع از نورپردازی با کمک ریسه‌های LED پلاستیکی و ضد آب قابل اجراست. در این تکنیک مرزهای قسمت‌های مختلف بنا به‌وسیله این ریسه‌ها روشن میشود. با این کار ساختمان از فاصله دور مانند یک طرح سه بعدی در فضا به نظر می‌آید.
نورپردازی پس‌زمینه
یک روش هنری برای جدا کردن ساختمان از باقی صحنه نورپردازی پس‌زمینه ساختمان است. پس‌زمینه ممکن است شامل درختان یا هر چیز دیگری باشد، با نورپردازی جزیی از بنا و نورپردازی کامل پس‌زمینه، ساختمان از کل تصویر جدا میشود و مانند یک سایه از دور به نظر می‌رسد. این شکل از نورپردازی در سالن‌های تئاتر و سینما بیشتر انجام گرفته است.
پرسش و پاسخ در حوزه نورپردازی بنای ساختمان
هزینه نورپردازی نمای ساختمان به چه صورت محاسبه میشود؟
هزینه نورپردازی نما ارتباط مستقیم با نوع طراحی و ایده پردازی دارد. بنابراین، براورد هزینه با توجه به تایید گزینه‌های طراحی توسط کارفرما و نیاز آن به دست می‌آید و هیچ‌گاه نمی‌توان از پیش هزینه ثابتی برای نورپردازی نما در نظر گرفت.
اغلب شرکت‌های نورپردازی به دلیل تولید محصول‌های خاص و مشخص خود در روند طراحی نورپردازی سعی می‌کنند از محصولات خود استفاده نمایند تا به سود بیشتری دست پیدا کنند.
در نورپردازی ساختمان‌های دو طبقه باید به چه مواردی توجه کرد؟
نورپردازی ساختمان‌های دو طبقه می‌بایست مبتنی بر کاربری و کاربرد آن بنا صورت گیرد. بسیاری از ساختمان‌های کم ارتفاع به عنوان گالری، رستوران و کافی شاپ مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نورپردازی یک ویلا چگونه میتواند موجب افزایش زیبایی و کارایی آن شود؟
ویلاها ساختمان‌هایی هستند که اغلب دارای ایده و طراحی‌های خاصی می‌باشند. توجه به المان‌ها و ایده اصلی معماری معماری و نورپردازی در جهت مشخص نمودن آنها اهمیت زیادی دارد. از طرفی با توجه به کاربرد فضاهای مختلف، نورپردازی ویلا میتواند با ایجاد سناریو صورت گیرد.
چگونه میتوان از وجود فضاهای متعدد باز و نیمه باز ویلا به عنوان پتانسیلی برای نورپردازی استفاده کرد؟
وجود فضاهای نیمه باز، تراس‌ها و روف گاردن باعث میشود تا نورپردازی نمای ویلا مبتنی بر این فضاها و به صورت کاربردی شکل گیرد و در طراحی نورپردازی کل تأثیر چشمگیری داشته باشد.
